دو رکن مهم و اساسی در کیف پول ارز دیجیتال، کلید عمومی و خصوصی است. برای این که بتوانید سازوکار کیف پول‌ها را متوجه شوید و بدانید ولت‌ها چگونه کار می‌کنند، حتما باید با این دو رکن آشنا شوید. با دانستن کاربرد هرکدام از این کلیدها، بهتر از گذشته می‌توانید امنیت دارایی‌های خود را تامین کنید. در این مطلب به شما می‌گوییم کلید خصوصی چیست و تمام جزئیات مربوط به آن را توضیح خواهیم داد.
کلید خصوصی یا Private Key؛ کلید دارایی‌ها
این کلید در واقع یک رشته از حروف و اعداد است (۵۱ کاراکتر) که به صورت تصادفی و با محاسباتی خاص ایجاد می‌شود. کلید خصوصی (Private Key) با استفاده از توابع هَش و از روی پسوردی که شما برای کیف پولتان انتخاب کرده‌اید، ایجاد می‌شود.
پرایوت کی، متغیری در رمزنگاری است که با الگوریتمی برای رمزگذاری و رمزگشایی داده‌ها استفاده می‌شود. این کلید نقش مهمی در رمزنگاری متقارن، رمزنگاری نامتقارن و ارزهای دیجیتال دارد. یک کلید خصوصی معمولاً دنباله‌ای طولانی و تصادفی است که نمی‌توان به‌راحتی آن را حدس زد.
Private Key به منزله‌ی مالکیت دارایی‌های موجود در کیف پول است؛ بنابراین نگهداری و حفاظت از آن بسیار مهم است. کلید خصوصی شما چیزی شبیه عبارت زیر است:
KxhgeYuASuJKAsot2ovQMjuxcTJMF9Hbs2cxdnmx1jy2CqTk31n
همان‌طور که می‌بینید ترکیب این عبارت به‌گونه‌ای پیچیده است که امکان حدس زدن یا هک کردن آن تقریباً غیرممکن است.
این کلید جنبه جدایی ناپذیر بیت کوین و آلتکوین‌ها است و ساختار امنیتی آن به گونه است که به محافظت از کاربر در برابر سرقت و دسترسی غیرمجاز به دارایی‌ها کمک می‌کند. پرایوت کی نشان دهنده کنترل نهایی و مالکیت ارز دیجیتال است. بسیار مهم است که از گم شدن یا به خطر افتادن کلیدهای خصوصی فرد جلوگیری شود.
درک کلیدهای خصوصی
رمزارزها از طریق مجموعه‌ای از کلیدها و آدرس‌های دیجیتال کنترل می‌شود که نشان دهنده مالکیت و کنترل ارزهای دیجیتالی است. هر کسی می‌تواند بیت کوین یا توکن‌های دیگر را در هر آدرس عمومی واریز کند؛ اما حتی اگر یک کاربر توکن‌هایی را به آدرس خود واریز کرده باشد، نمی‌تواند آن‌ها را بدون کلید خصوصی منحصربه‌فرد برداشت کند. کلیدهای خصوصی معمولاً به صورت رشته‌ای از کاراکترهای الفبای عددی بیان می‌شوند.
کلید عمومی از روی پرایوت کی و از طریق یک الگوریتم ریاضی پیچیده ایجاد می‌شود. با این حال، معکوس کردن فرآیند با تولید یک کلید خصوصی از یک کلید عمومی تقریباً غیرممکن است. برای درک بهتر این کلید به این مثال توجه کنید:
کلید عمومی را به عنوان یک صندوق پستی و کلید خصوصی را به عنوان کلید صندوق پست در نظر بگیرید. هر کسی می‌تواند بسته‌های کوچک را به آدرس پستی شما ارسال کند اما فقط شما با Private Key منحصربه‌فرد خودتان می‌توانید درب صندوق پستی را باز کرده و بسته‌ها را بردارید.
کاربرد کلید خصوصی
کلید خصوصی چیزی شبیه کلید گاو صندوق شماست. هنگامی که تراکنشی را انجام می‌دهید، با استفاده از کلید خصوصی خودتان آن را امضا می‌کنید. این کار باعث می‌شود که امکان تقلب در تراکنش‌ها به صفر برسد. امضاهای دیجیتالی ایجاد شده برای هر تراکنشی منحصر به فرد هستند و از این رو کاربران این بازار می‌توانند با خیال راحت به انجام معاملات امن خود بپردازند.
کلید خصوصی در الگوریتم‌های رمزنگاری نامتقارن
در الگوریتم‌های رمزنگاری نامتقارن از دو کلید استفاده می‌شود، یکی به منظور رمزنگاری (کلید عمومی) و دیگری برای رمزگشایی (Private Key). کاربرد و عملکرد کلید خصوصی در این الگوریتم به صورت زیر است:
ایجاد یک جفت کلید عمومی-خصوصی
تصادفی بودن در این فرآیند از اهمیت زیادی برخوردار است. از نرم افزار رمزگذاری برای تولید جفت کلید استفاده می‌شود.
ذخیره ایمن کلید خصوصی پس از تولید
کلید خصوصی باید به طور ایمن ذخیره شود. با توجه به کیف پولی که از آن استفاده می‌کنید، کلیدها ممکن است به صورت آفلاین یا در رایانه ذخیره شوند. همچنین کلیدهای خصوصی توسط یک رمز یا پین کد محافظت می‌شوند.
ارسال کلید
پرایوت کی هرگز نباید با دیگران به اشتراک گذاشته شود. در این بخش شما فقط می‌توانید کلید عمومی خود را با دیگران به اشتراک بگذارید.
رمزنگاری کلید عمومی
با استفاده از پرایوت کی، کلید عمومی ساخته می‌شود. فقط دارنده کلید خصوصی باید بتواند داده‌های رمزگذاری شده توسط کلید عمومی را رمزگشایی کند. برای امضای دیجیتال، صاحب جفت کلید از کلید خصوصی خود برای رمزگذاری امضا استفاده می‌کند. به این ترتیب، هر کسی که به کلید عمومی دسترسی دارد می‌تواند امضا را رمزگشایی کند و تأیید کند که توسط مالک کلید خصوصی امضا شده است.
استفاده از کلیدهای خصوصی در ارزهای دیجیتال
ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین برای تولید، ذخیره و تبادل، به الگوریتم‌های رمزنگاری وابسته هستند. ارزهای رمزنگاری شده از رمزنگاری کلید عمومی برای ایجاد امضای دیجیتالی استفاده می‌کنند که انتقال آن‌ها را تأیید و همچنین از رمزگذاری متقارن برای محافظت از تبادل داده‌ها استفاده می‌کنند.
در بازار ارزهای دیجیتال یک جفت کلید عمومی-خصوصی وجود دارد که به منظور تبادلات و ذخیره و نگهداری و حفاظت از ارزهای دیجیتال به کاربران داده می‌شود. دارندگان ارزهای دیجیتال باید کلیدهای خصوصی خود را به صورت ایمن ذخیره کنند.
از دست دادن پرایوت کی به معنای از بین رفتن دسترسی به دارایی ارز دیجیتال است. گزینه‌های امن برای ذخیره کلیدهای خصوصی شامل: ذخیره آن‌ها در یک رایانه‌ایزوله بدون اتصال به شبکه (رایانه‌ای که آلوده به بدافزار نیست)، ذخیره‌ی کلیدهای خصوصی روی کیف پول‌های سرد.
آیا می‌توان از روی کلید عمومی Private Key را ساخت؟
خیر. پروسه‌ی محاسبه و ساخت کلید خصوصی به‌گونه‌ای است که یک رابطه‌ی یک طرفه را ایجاد می‌کند؛ یعنی کلید عمومی از روی کلید خصوصی ساخته می‌شود اما کسی نمی‌تواند از روی کلید عمومی شما به کلید خصوصیتان دست پیدا کند و همین امر موجب افزایش امنیت هر چه بیشتر این سیستم می‌شود.
بازیابی کلید خصوصی
اگر به طور اتفاقی کلید خصوصی خود را گم کنیم چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا می‌توان این کلید مهم را بازیابی کرد؟
بله. هنگامی که شما کیف پول خود را نصب و راه‌اندازی می‌کنید، معمولاً در ابتدای راه ۱۲ کلمه برای شما نمایش داده می‌شود. این ۱۲ کلمه بسیار با اهمیت هستند پس به سادگی از کنار آن‌ها عبور نکنید. در واقع این کلمات مربوط به بازیابی Private Key شما هستند.
در زیر نکات مهم در مورد این ۱۲ کلمه را برای شما آورده‌ایم:
- حتماً روی یک کاغذ این ۱۲ کلمه را عیناً مانند چیزی که می‌بینید بنویسید.
- ترتیب نوشتن کلمات بسیار مهم است. برای این که فراموش نکنید حتماً بنویسید که از کدام کلمه شروع کردید.
- به حروف کوچک و بزرگ یا املای کلمات دقت کنید. (گاهی یک کلمه‌ی انگلیسی ساده مانند door با املای متفاوتی برای شما نوشته می‌شود).
- بعد از اطمینان از درست بودن این ۱۲ کلمه روی کاغذ، آن را در جایی امن و به دور از عوامل محیطی مخرب مانند آب و آتش و … نگهداری کنید.
- این کلمات را با کسی به اشتراک نگذارید.
- هرگز از این ۱۲ کلمه عکس یا اسکرین شات نگیرید. با این کار می‌توانید به راحتی Private Key خود را در اختيار هکرها قرار دهید.
- هرگز این کلمات را در گوشی یا کامپیوتر شخصی خود کپی، پیست نکنید.